Τύποι δέρματος

Γνωρίζουμε ότι το δέρμα χωρίζεται σε λιπαρό, ξηρό, μικτό και κανονικό, όμως ένα δέρμα μπορεί να είναι ταυτόχρονα ασφυκτικό, καχεκτικό, γηρασμένο, ευαίσθητο ή αλλεργικό και βέβαια αφυδατωμένο.

Ας δούμε πρώτα τις 4 βασικές κατηγορίες δερμάτων:

1. Φυσιολογικό ή Κανονικό δέρμα
Με τον όρο φυσιολογικό ή κανονικό δέρμα (normal skin) εννοούμε το υγιές δέρμα, που χαρακτηρίζεται από την έλλειψη ξηρότητας ή λιπαρότητας, τη σωστή δομή των αγγείων στο κυρίως δέρμα, το ικανοποιητικό πάχος, τη σωστή περιεκτικότητα σε νερό και το φυσιολογικό Ph.

Βασικά μέσα καθαρισμού του κανονικού δέρματος παραμένουν το νερό και το σαπούνι, αρκεί το σαπούνι να είναι όξινο.

Επίσης, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε γαλάκτωμα ή κρέμα καθαρισμού, πήλιγκ, μάσκα και λοσιόν χωρίς αλκοόλ.

2. Ξηρό δέρμα
Με τον όρο ξηρό δέρμα (dry skin) εννοούμε το δέρμα που από τη κατασκευή του είναι λεπτό, δεν περιέχει λιπαρές προστατευτικές ουσίες, κάτι που οφείλεται στην έλλειψη ικανοποιητικού αριθμού σμηγματογόνων αδένων. Πρόσθετοι περιβαλλοντική παράγοντες ξηρότητας της επιδερμίδας είναι ο τρόπος ζωής του ατόμου, ο αέρας, ο ήλιος, ο καπνός, ο τεχνητός κλιματισμός (θερμός και ψυχρός) και τέλος, η γήρανση του δέρματος.

Το ξηρό δέρμα χαρακτηρίζεται από την τραχύτητα της επιδερμίδας, υπερκεράτωση, απώλεια της ελαστικότητας, ελαττωμένη ταχύτητα αναπαραγωγής των κερατινοκυττάρων και είναι χαρακτηριστικό ότι μερικές φορές τα όρια μεταξύ υγιούς και ξηρού δέρματος, ήπιας δερματίτιδας, απολεπιστικού τύπου (αφυδάτωση), συγχέονται. Ενώ υπάρχουν δερματοπάθειες με χαρακτηριστικά ξηρότητας π.χ. λειχήνες. Τα δέρματα αυτά, όταν τα αγγίζει κανείς, δίνουν την αίσθηση των ελαφρών ρυτίδων, εμφανίζουν ευρυαγγείες και ρυτίδες πολλές και επιφανιεακές. Ο καθαρισμός του ξηρού δέρματος απαιτεί κάποια τεχνική. Το νερό πρέπει να είναι χλιαρό και το σκούπισμα γρήγορο και χωρίς τριβή. Παρατεταμένη και επανειλημμένη χρήση νερού πρέπει να αποφεύγετε, αφού μπορεί να μεταβάλει την απλή ξηρότητα του δέρματος σε ήπια δερματοπάθεια δηλ. αφυδάτωση. Το σαπούνι εξάλλου μπορεί να αντικατασταθεί με κρέμες καθαρισμού.

Για τον καθαρισμό των ματιών μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το ειδικό λάδι ή τους προεμποτισμένους χάρτες (πάτς). Η λοσιόν που θα ακολουθήσει δεν πρέπει να περιέχει αλκοόλ, μετά τον καθαρισμό απαραίτητη είναι η χρήση μαλακτικών προϊόντων, η σύνθεση των οποίων πρέπει να είναι τέτοια ώστε να ελαττώνουν την τραχύτητα της επιδερμίδας, να έχουν δυνατότητα διείσδυσης στις στιβάδες του δέρματος, να μπορούν να απλωθούν ομοιόμορφα, να προσθέτουν λάμψη στην επιδερμίδα, ευλυγισία και ελαστικότητα, χωρίς να γυαλίζουν.

3. Λιπαρό δέρμα
Με τον όρο λιπαρό δέρμα (oily skin) εννοούμε το δέρμα που χαρακτηρίζεται από ευρείες εκβολές τριχικών θυλάκων (πόροι ανοιχτοί). Στα λιπαρά τα χαρακτηριστικά τους είναι: χοντρά, με λίγες ρυτίδες αλλά βαθιές και γενικά η αφή του δέρματος είναι αρκετά χοντρή. Χαρακτηρίζεται, επίσης, από υπερβολική έκκριση σμήγματος και αντιαισθητική λιπαρή όψη (γυαλάδα).

Το λιπαρό δέρμα δίνει συνεχώς την αίσθηση του ακάθαρτου δέρματος και έχει ανάγκη συστηματικής και συχνής απορρύπανσης, καθώς ή σκόνη, η αιθαλομίχλη και άλλα, προσκολλώνται εύκολα σε αυτό. Η σοβαρή βέβαια σμηγματόρροια, πολύ συχνή στην εφηβεία, συνδυάζεται με την ακμή και απαιτεί ειδική αγωγή. Ο καθαρισμός του λιπαρού δέρματος επιβάλλει χρήση νερού, όχι ζεστού αλλά χλιαρού προς το κρύο και σαπουνιού σε μορφή τζελ καθημερινά. Από τα πολυάριθμα σαπούνια που κυκλοφορούν αντενδείκνυνται, όπως είναι εύλογο, τα σαπούνια με λανολίνη, ενώ τα αφρώδη σαπούνια με αυξημένες απορρυπαντικές ικανότητες και σε μεγάλο χρόνο επαφής με την επιδερμίδα, ενώ απορυπαίνουν προσωρινά, μπορούν να προκαλέσουν αργότερα αντιδραστική σμηγματόρροια. Τα αλκαλικά σαπούνια εξάλλου προκαλούν οίδημα (πρήξιμο) και διόγκωση των κερατινοκυττάρων, μαλακώνουν αλλά δεν ωφελούν τη λιπαρή επιδερμίδα. Τα σαπούνια που ιδιαίτερα συνιστώνται στην περίπτωση του λιπαρού δέρματος πρέπει μα είναι όξυνα ή ουδέτερα.

Οι κρέμες μετά το πλύσιμο πρέπει να αποφεύγονται, ιδιαίτερα γιατί προκαλούν απόφραξη των τριχοσμηγματικών εκβολών στην επιδερμίδα και αύξηση της κερατινοποίησής της. Καλύτερη χρήση έχουν οι κρέμες σε μορφή τζελ, ενώ αντίθετα συνιστάται η χρήση στυπτικών λοσιόν με βάση τον βόρακα και το δύτανθρακικό νάτριο, που απολιπαίνουν την επιδερμίδα.

4. Μεικτό δέρμα
Με τον όρο μεικτό δέρμα εννοούμε τη σύμμεικτη κατάσταση κανονικού και λιπαρού δέρματος. Στο μεικτό δέρμα υπάρχουν λιπαρές περιοχές όπως οι ρινοπαριακές αύλακες, το μέτωπο και το πηγούνι, δηλαδή το “Τ” του προσώπου, καθώς και ξηρότερες στα μάγουλα, στα μήλα των παριών γύρω από τα μάτια, στους κροτάφους και στο λαιμό.

τις περιπτώσεις αυτές πολλοί υποστηρίζουν ότι η χρήση καλλυντικών πρέπει να γίνεται σαν να έχει η γυναίκα δύο πρόσωπα, αφού η χρήση λιπαρής μόνο κρέμας μπορεί να προκαλέσει στις λιπαρές περιοχές φαγέσορες, η δε χρήση σαπουνιού στις ξηρότερες περιοχές ήπια δερματίτιδα (αφυδάτωση).

Και τώρα ας δούμε πώς αναγνωρίζουμε τα δευτερεύοντα δέρματα:

1. ευαίσθητο ή αλλεργικό δέρμα: εννοούμε το δέρμα που ερεθίζεται εύκολα όταν έρθει σε επαφή με οποιαδήποτε επιφανειακή ουσία. Το συναντάμε συνήθως σε αλλεργικά άτομα καθώς και σε ανοιχτόχρωμα. Εκδηλώνεται με αντίδραση ακόμα και στην απλή επαφή με το νερό, το σαπούνι, τις λοσιόν και τις μαλακτικές κρέμες. Εκδηλώνεται με αίσθημα καύσου, κνησμού και ερυθρότητας και τέλος απολέπισης. Σχετική βοήθεια μόνο μπορούν να δώσουν, σε αυτό το δέρμα, ορισμένες κρέμες ουδέτερης σύνθεσης. Απαγορεύονται σαπούνια, λοσιόν, κορτιζονούχες κρέμες και το νερό δεν πρέπει να είναι σκληρό και ούτε να παραμένει πολύ ώρα στο πρόσωπο. Χρησιμοποιούμε τα λεγόμενα υποαλλεργικά καλλυντικά. Με τον όρο βέβαια υποαλλεργικά εννοούμε αυτά που τους έχει αφαιρεθεί το χρώμα και το άρωμα. Ο όρος υποαλλεργικά χρησιμοποιείται για διαφημιστικούς λόγους, διότι όλα τα καλλυντικά είναι υποαλλεργικά. Απλά σε άλλους ταιριάζουν και σε άλλους όχι.

2. διάγνωση πληθωρικών και ασφυκτικών δερμάτων: το δέρμα είναι χοντρό με εμφανείς πόρους και πολύ ανθεκτικό στο κρύο και τη ζέστη. Ο σμήγμα σε ορισμένα σημεία βγαίνει από τους πόρους, έρχεται σε επαφή με την ατμόσφαιρα και οξειδώνεται και δημιουργείται έτσι μία μαύρη τελεία στην επιφάνεια του δέρματος και σε άλλα σημεία κλείνεται μέσα στους πόρους και δημιουργείται έτσι το παγωμένο σμήγμα, κέχριο. Γενικά αυτό το δέρμα δείχνει θαμπό, κουρασμένο, δεν τρέφεται και δεν αναπνέει σωστά. Άλλο χαρακτηριστικό του μπορεί να είναι το τρίχωμα, αλλά μπορεί να παρουσιάζει και ακμή. Τέτοιο δέρμα συνήθως έχουν άτομα νευρικά, ανήσυχα, με μη υγιεινή διατροφή. Απαγορεύονται οι τροφές πλούσιες σε λίπη, π.χ. άμυλο, γλυκά, ζάχαρη, αλλαντικά. Πρωτεύοντα ρόλο εδώ παίζει η ρύθμιση του νευροφυτικού συστήματος και μια ζωή περισσότερο υγιεινή με καθαρό αέρα και ανάπαυση.

3. καχεκτικά δέρματα: τα δέρματα όπου οι καύσεις γίνονται με αργό ρυθμό. Η επιδερμίδα είναι πολύ λεπτή, η όψη περγαμινώδης και έχει πολλές ρυτίδες. Δεν έχουν ζωτικότητα. Συνήθως τέτοια δέρματα παρουσιάζουν τα ηλικιωμένα άτομα.

4. γερασμένα δέρματα: δέρματα όπου περνάει από πάνω τους ο χρόνος, σε άλλους νωρίτερα και σε άλλους αργότερα, αλλά πάντοτε προοδευτικά. Υπολογίζεται ότι το δέρμα χάνει 1% της βιολογικής του αξίας κάθε χρόνο. Αντικειμενική μέτρηση της γήρανσης δεν υπάρχει. Η αληθινή γήρανση του δέρματος προέρχεται από δύο αιτίες: (α) από την υποχώρηση των ελαστικών ινών, αφού την ελαστογέννεση ακολουθεί η ελαστόλυση και (β) από την αλλοίωση του δέρματος από τον ήλιο.
Οι χρωματικές αλλαγές προέρχονται από την αλλοίωση του κολλαγόνου και των ελαστικών ινών (κίτρινο χρώμα), τη διεύρυνση των αγγείων, τη λέπτυνση της επιδερμίδας και τη μετάλλαξη των μελανοκυττάρων. Οι αντιρυτιδικές κρέμες με ορμόνες κολλαγόνου, με εμβρυϊκά εκχυλίσματα ή με πλακούντα, καθώς επίσης και οι διάφορες μάσκες μπορούν εν μέρει να συμβάλλουν στην αποκατάσταση της φθοράς. Επειδή όμως η αισθητική, όπως είπαμε, είναι πρόληψη και τα αποτελέσματα της θεραπείας είναι μικρότερα σε ένα τέτοιο δέρμα, ουσιαστική βοήθεια προσφέρει η δερματοχειρουργική με τη μέθοδο της πλαστικής χειρουργικής.

5. αφυδατωμένο δέρμα: τα δέρματα αυτά έχουν όψη μαραμένη, είναι στεγνά. Στην αφή είναι τραχύ και εμφανίζεται συχνά σαν να είναι καλυμμένο με μια λεπτή πούδρα.

Πηγή: iatronet.gr